Proef in Rotterdam en Arnhem: gas en licht kopen met prepaid-tegoed

Arnhem – Tientallen huishoudens in Rotterdam en Arnhem gaan voor hun gas en licht betalen met een prepaid-tegoed.

Wanbetalers krijgen in dit prepaid-systeem pas weer energie als zij hun tegoed opwaarderen. Energiebedrijven blijven met het prepaid-tegoed niet met oninbare schulden achter, terwijl de energie van de in gebreke blijvende huishoudens niet definitief wordt afgesloten.

De prepaid-energiedienst is een idee van de energiebedrijven Greenchoice en Nuon en netbeheerders Alliander, Stedin en de Energiebank Nederland. In de proef krijgen 50 huishoudens in Rotterdam en Arnhem een kastje naast hun slimme meter. Via de online betaaldienst iDeal kunnen zij hun energie-tegoed inkopen. Raakt het tegoed op, dan worden de deelnemende gezinnen gewaarschuwd met smsjes en mails. Kopen zij nog steeds geen tegoed, dan wordt de energietoevoer op afstand uitgezet. Als de huishoudens later alsnog tegoed bijkopen, doet het gas en licht het binnen een minuut weer.

Zowel energiebedrijven, netbeheerders als huishoudens hebben in theorie profijt van het systeem. Klanten die al diep in de schulden zitten, krijgen niet nog grotere geldzorgen. Het tijdelijk uitzetten van de energietoevoer is bovendien een minder drastische maatregel dan het helemaal afsluiten van de energie. De energiebedrijven blijven op hun beurt niet met oninbare schulden zitten en hoeven geen geld te besteden aan deurwaarders, terwijl de netbeheerders niemand hoeven te sturen om de energie af te sluiten. Werkt de energiedienst ook in de praktijk, dan komt er mogelijk een vervolg.

Jaarlijks dreigt afsluiting van de energietoevoer voor 90 tot 100 duizend Nederlandse huishoudens. Volgens Nuon-woordvoerder Anouk IJfs wordt in tien procent van die gevallen het gas en licht ook echt uitgezet. Wanbetalers die hun woning na verloop van tijd opnieuw willen verwarmen, moeten bij energiemaatschappijen een borg betalen – want het risico bestaat dat zij weer hun rekeningen laten openstaan. Ook het vragen van de borg, die bij Nuon 575 euro bedraagt, hoeft in het nieuwe systeem niet langer. IJfs: ‘Energiebedrijven lopen geen risico meer. Er is geen schuld die kan oplopen.’

Voorlichtingsorganisatie Nibud is overwegend positief over de proef met de prepaid-energietegoeden ‘We juichen het altijd toe als organisaties meedenken over hoe consumenten meer grip op hun portemonnee kunnen krijgen’, zegt woordvoerder Karin Radstaak. ‘Dus we zijn benieuwd hoe dit gaat uitpakken.’ De prepaid-energiedienst moet wel een vrijwillige keuze blijven, stelt Radstaak. ‘Dat lijkt ons wel een voorwaarde. Bij een mobiele telefoon kan je ook kiezen tussen prepaid en abonnement.’ Met de prepaid-dienst keert de zogeheten gaspenning terug in een modern jasje. Tot in de jaren zestig kochten veel Nederlanders hun warmte in huis door dat muntje in een speciale muntmeter in hun meterkast te stoppen. Pas als het muntje in de meter viel, kregen de huishoudens hun stroom en gas. Ook de gaspenning moest voorkomen dat huishoudens te grote schulden opbouwden.